Ngôn ngữ lập trình là gì? Ngôn ngữ lập trình có mấy loại?

Trong thời đại công nghệ hiện đại, ngôn ngữ lập trình đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng các ứng dụng và phần mềm cho máy tính. Tuy nhiên, thực tế thì không phải ai cũng hiểu rõ về khái niệm và cấu trúc của ngôn ngữ lập trình. Vì vậy mà trong bài viết này, Thiết Kế Website 24h sẽ giúp bạn tìm hiểu về ngôn ngữ lập trình là gì cũng như các loại ngôn ngữ lập trình phổ biến hiện nay.

Ngôn ngữ lập trình là gì?

Ngôn ngữ lập trình là một tập hợp các ký tự, từ và cú pháp được sử dụng để tạo ra các chương trình máy tính khác nhau. Nó được sử dụng để chỉ định các yêu cầu, chỉ thị và các thao tác cần thiết cho máy tính để thực hiện một tác vụ hoặc giải quyết một vấn đề cụ thể.

Hiểu đơn giản hơn thì ngôn ngữ lập trình là ngôn ngữ mà con người và máy tính có thể hiểu được để giao tiếp, làm việc với nhau. Với sự phát triển của công nghệ, ngôn ngữ lập trình cũng ngày càng được cải tiến và tối ưu hơn để đáp ứng nhu cầu của người dùng.

Cấu trúc cơ bản của ngôn ngữ lập trình

Để có thể hiểu rõ hơn khái niệm về ngôn ngữ lập trình là ngôn ngữ gì, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về cấu trúc cơ bản của nó như sau:

- Cú pháp: Đây là tập hợp các quy tắc dùng để định dạng và viết các câu lệnh cũng như chỉ thị trong một ngôn ngữ lập trình.

- Từ vựng: Gồm các thành phần như từ khóa, biến, hằng số và toán tử, chúng được sử dụng để xây dựng các câu lệnh, chỉ thị trong ngôn ngữ lập trình.

- Cấu trúc: Bao gồm các phương pháp, quy tắc để tổ chức, sắp xếp các câu lệnh và chỉ thị để thực hiện các tác vụ cụ thể trong ngôn ngữ lập trình.

- Ngữ nghĩa: Đây là ý nghĩa hoặc công dụng của các câu lệnh và chỉ thị trong ngôn ngữ lập trình, đảm bảo rằng chúng thực hiện đúng chức năng mong muốn.

- Độ chính xác: Đánh giá mức độ chính xác của các câu lệnh, chỉ thị trong ngôn ngữ lập trình, đảm bảo rằng chúng hoạt động theo mong đợi và không có lỗi.

Phân loại ngôn ngữ lập trình

Hiện nay đang có rất nhiều loại ngôn ngữ lập trình khác nhau đang được sử dụng. Tuy nhiên thì chúng ta có thể phân loại chúng thành 3 loại chính như sau:

- Ngôn ngữ máy - mã máy (machine language): Đây là ngôn ngữ đầu tiên được sử dụng trong lập trình, được viết và hiểu bởi máy tính. Nó sẽ sử dụng các lệnh và dữ liệu dưới dạng mã nhị phân (0 và 1) để thực hiện các tác vụ.

- Hợp ngữ (assembly language): Là một loại ngôn ngữ lập trình sử dụng các ký hiệu và từ viết tắt để đại diện cho các câu lệnh trong mã máy. Với hợp ngữ, các câu lệnh và địa chỉ bộ nhớ được biểu diễn dưới dạng ký tự thay vì các số nhị phân.

- Ngôn ngữ lập trình bậc cao (High-level programming language): Được xem là một cấp độ cao hơn so với hợp ngữ, ngôn ngữ lập trình bậc cao (high-level programming language) sử dụng các từ và cú pháp gần gũi với con người hơn để viết mã. Điều này giúp cho việc tạo ra các chương trình dễ dàng hơn và giảm thiểu sai sót khi viết mã.

Các ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất hiện nay

Trong thời đại công nghệ số, sự phát triển của các ngôn ngữ lập trình ngày càng được đẩy mạnh để phù hợp với các xu hướng và nhu cầu của người dùng. Dưới đây là một số ngôn ngữ lập trình được sử dụng rộng rãi hiện nay:

1. JavaScript

Là một trong những ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất và đang được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực lập trình, JavaScript là ngôn ngữ phát triển chính cho các ứng dụng web. Nó có khả năng tương tác với HTML và CSS để tạo ra các trang web động, hấp dẫn. Ngoài ra, JavaScript còn được sử dụng trong việc phát triển ứng dụng di động và desktop, thậm chí là trong việc xây dựng các ứng dụng game nổi tiếng hiện nay.

2. PHP

Được sử dụng phổ biến trong việc xây dựng các trang web động, PHP có tính năng tương tự như JavaScript trong việc tương tác với HTML và CSS. Tuy nhiên, nó được sử dụng chủ yếu trong việc phát triển các ứng dụng web đơn giản hơn và không đòi hỏi khả năng tương tác cao.

3. Ruby

Được phát triển bởi Yukihiro Matsumoto vào năm 1995, Ruby là một ngôn ngữ lập trình đơn giản, dễ học và thường áp dụng chủ yếu để xây dựng các ứng dụng web động. Nhờ sở hữu cú pháp gần gũi nên Ruby sẽ giúp cho việc code trở nên dễ dàng và nhanh chóng.

4. Pascal

Pascal là một ngôn ngữ lập trình rất phổ biến trong việc dạy lập trình ở các trường đại học vì cú pháp của nó rất dễ hiểu, gọn gàng để giúp cho việc học tập trở nên đơn giản hơn. Tuy nhiên thì hiện nay, Pascal không còn thịnh hành nhiều trong thực tế khi các ngôn ngữ khác như C++ và Java đang dần trở nên phổ biến.

5. Python

Với tính đơn giản và dễ học, Python là một trong những ngôn ngữ lập trình được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực khoa học dữ liệu, trí tuệ nhân tạo và thiết kế web. Nó có cú pháp rất gọn gàng và dễ đọc nên cực kỳ thích hợp cho các dự án lớn, phức tạp.

6. C/C++

Là hai ngôn ngữ lập trình cấu trúc cùng tính hiệu suất cao, C và C++ được sử dụng cho các dự án lớn, phức tạp nên đòi hỏi developer phải có sự tính toán nhanh, chính xác. Hiện nay, có khá nhiều hệ điều hành, phần mềm cơ sở được viết bằng C/C++ như Windows, Linux, Photoshop và Office.

7. C# (C-Sharp)

C# là một ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng do Microsoft phát triển. Nó được thiết kế để tương thích với .NET Framework và thường được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực phát triển các ứng dụng Windows, game, ứng dụng web và di động.

8. Objective-C

Objective-C là ngôn ngữ lập trình được dùng để phát triển các ứng dụng trên hệ điều hành iOS và macOS. Với cú pháp có sự tương đồng với ngôn ngữ C, Objective-C ngày càng trở nên phổ biến trong việc phát triển các ứng dụng di động.

9. Swift

Swift là ngôn ngữ lập trình được Apple phát triển và chủ yếu dùng để xây dựng ứng dụng trên các hệ điều hành iOS, macOS cùng watchOS. Với cú pháp thân thiện và dễ hiểu, Swift đã đem lại sự nhanh chóng và hiệu quả hơn trong quá trình phát triển ứng dụng.

10. Java

Là một ngôn ngữ lập trình đa nền tảng, Java được sử dụng rộng rãi trong việc phát triển các ứng dụng desktop và di động. Bên cạnh đó, Java cũng là một trong những ngôn ngữ chính của Android - hệ điều hành di động phổ biến nhất hiện nay.

Trên đây là những thông tin cơ bản về ngôn ngữ lập trình mà Thiết Kế Website 24h muốn chia sẻ đến bạn. Hi vọng thông qua bài viết này, bạn đã có thể hiểu rõ hơn về ý nghĩa và vai trò của ngôn ngữ lập trình trong thế giới công nghệ hiện đại, qua đó có thêm kiến thức để trở thành một lập trình viên tài năng trong tương lai.

Tham khảo thêm:

 Cách tạo website hoàn chỉnh từ A - Z cho người mới

 Web 3.0 là gì? Khám phá những thông tin thú vị về web 3.0

 Website tĩnh và động là gì? So sánh sự khác biệt của hai loại web này